De geschiedenis van "La Maison de Payrac"

Herbouw en restauratie van La Maison de Payrac
Het Maison de Payrac of eigenlijk 'Sagne du Basset' (een 'sagne' wijst op een veengebied in bergachtige omgeving), heeft de naam overgenomen van zijn eerste bewoners, genaamd Sompayrac. Het ligt op een hoogte van 850 meter, midden in een bosgebied, in de oostelijke hoek van de Tarn aan de rand van het meer van Laouzas. (Laouzas is afkomstig van het woord Lauze, wat leisteen betekent, welke gespleten en op maat gemaakt als dakbedekking diende voor de boerderijen).
Het bos met eiken en beuken dat de boerderij van Payrac omsluiten heeft zijn “pesquier”, een uitgang van een waterreservoir met meerdere functies (brandbeveiliging, reserves voor droge periodes, ...). Dit bos is verschenen aan het begin van de twintigste eeuw (na 1921) door het opgeven van de landbouw en als gevolg van de gedeeltelijke mechanisatie.

Het is een boerderij van het type veehouderij met drie niveau's: op de begane grond werden de schapen gehouden, en waarvan men moet opmerken dat de warmte opstijgt door de planken naar de eerste verdieping (leefomgeving).

 Op de eerste verdieping aten en sliepen de bewoners en brachten ze een groot deel van hun avonden door met kleine werkzaamheden, zoals mandvlechten of kleding herstellen. Op de tweede verdieping bewaarde men het hooi (volgens overlevering) als isolatie van de menselijke warmte. 

De rol van deze verdiepingen is tijdens de periode van de industrieële revolutie totaal veranderd. Meerdere gebouwen, zoals een broodoven in een kleine schuur, hooizolder of koeienstal zijn toegevoegd aan het gebouw sinds 1841. Men ziet in een oogopslag de ingenieuze indeling die het leven van de boer vereenvoudigde: zoals de kookpot of hooiluiken.

Na er drie generaties geleefd te hebben en hun eigendom verkocht te hebben aan hun pachter, zijn de Sompayrac's vertrokken naar hun oorspronkelijke gebied van herkomst, Murasson (Aveyron)